Vlaanderen kent een rijke traditie van imkerij. De bijen verzamelen nectar van een gevarieerd aanbod aan bloemen, wat resulteert in een verscheidenheid aan honingsoorten. Vlaamse honing is meestal een mix van verschillende bloemen, omdat grote monoculturen zeldzaam zijn. Dit maakt elke oogst uniek. In de praktijk halen Vlaamse imkers meestal twee oogsten per jaar binnen – een voorjaars- of lentehoning en een zomeroogst – en die verschillen duidelijk van karakter.
Lentehoning – De eerste oogst van het jaar
Lentehoning wordt eind mei geoogst en bestaat voornamelijk uit nectar van voorjaarsbloemen zoals appel-, peer- en kersenbloesem, paardenbloemen, wilgenkatjes en koolzaadvelden. Deze honing is licht van kleur, mild van smaak en kristalliseert vaak snel door het hogere glucosegehalte.
Koolzaadhoning is een typisch voorbeeld van een lentehoning. Deze honing is bijna wit, heeft een zachte, neutrale smaak en kristalliseert zeer snel tot een fijne, romige massa. Imkers gebruiken koolzaadhoning vaak als basis voor crèmehoning vanwege de fijne kristalstructuur.
Zomerhoning – Rijk en vol van smaak
In juli verzamelen de bijen nectar van zomerbloeiers zoals linde, kastanje, klaver, bramen, honingdauw van bladluizen, reuzenbalsemien en guldenroede. Zomerhoning is daardoor amberkleurig tot donkerder en heeft een rijkere, soms wat scherpere smaak dan lentehoning.
Kastanjehoning zorgt voor een donkere, uitgesproken smaak. Daarnaast halen bijen in de warme zomer regelmatig honingdauw van bomen zoals eik en linde. Deze zogenaamde bladhoning vermengt zich met de nectarhoning en maakt de kleur van zomerhoning nog donkerder.
Monoflorale honingsoorten – Smaken van één bloemsoort
Sommige imkers slagen erin om honing afkomstig van één specifieke bloemsoort te scheiden. Dit zijn monoflorale honingsoorten:
- Lindehoning: Lichtgroen tot amberkleurig, fris en muntachtig van smaak. Kristalliseert trager en blijft langer smeerbaar. Deze honing wordt eind juni geoogst, vlak na de lindebloei.
- Koolzaadhoning: Bijna wit, zacht van smaak, kristalliseert uitzonderlijk snel. Vaak gebruikt voor crèmehoning.
- Boekweithoning: Donkerbruin, kruidig en moutig. Blijft lang vloeibaar, maar zeldzaam in Vlaanderen door het beperkte aantal boekweitvelden.
- Heidehoning: Gelatineus, roodbruin en intens aromatisch. Deze honing is moeilijk te slingeren en wordt vaak geperst uit de raten. Heidehoning wordt vooral gewonnen in de Kempen, waar de heidevelden bloeien.
- Balsemienhoning: Afkomstig van de reuzenbalsemien, een invasieve plant die laat in de zomer bloeit in vochtige gebieden. De honing is licht van kleur, zacht van smaak en blijft langer vloeibaar.
Bijzondere honingsoorten – Seizoensgebonden specialiteiten
Naast de reguliere lente- en zomerhoning zijn er ook honingsoorten die afhangen van specifieke omstandigheden:
Honingverwerking – Van raat tot crèmehoning
Vlaamse imkers oogsten hun honing op ambachtelijke wijze. Nadat de bijen de nectar hebben omgezet in honing en de raten verzegeld hebben met een waslaagje, haalt de imker de volle honingraten uit de kast. Deze worden “ontzegeld” door de wasdekseltjes te verwijderen. Vervolgens wordt de honing geslingerd om de honing uit de raten te halen.
De geoogste honing wordt meestal enkel grof gezeefd om stukjes was en bijen te verwijderen. Deze rauwe honing behoudt al zijn natuurlijke eigenschappen. Fabriekshoning in de supermarkt is daarentegen vaak verhit en ultrafijn gefilterd om hem langer vloeibaar te houden. Vlaamse imkers vermijden dit zoveel mogelijk.
Crèmehoning – Smeerbaar en zacht
Honing die snel kristalliseert, zoals koolzaadhoning, kan door regelmatig te roeren een smeuïge, crèmeachtige textuur krijgen. Dit proces wordt “enten” genoemd. Door fijnkorrelige kristallen toe te voegen en te roeren, ontstaat crèmehoning – een perfecte, smeerbare variant die niet druipt.
Raathoning – Onbewerkt en puur
Naast vloeibare honing in potten bieden sommige imkers ook raathoning aan. Dit zijn stukjes honingraat gevuld met honing, die rechtstreeks uit de kast komen. Raathoning wordt beschouwd als de meest ongerepte vorm van honing. Het kauwen op de bijenwas met honing geeft een intense smaakbeleving. Hoewel raathoning een nicheproduct is, kan je er bij lokale imkers soms naar vragen.
